Aya Nikola Rum Ortodoks Kilisesi – Ayakapı, İstanbul
Ayakapı Abdülezel Paşa Caddesi 255 numaradaki Hagios Nikolaos Kilisesi’nin yapılış tarihi tam olarak bilinmez. İstanbul’a gelen Kudüs Patriği Germanios 1538’de kiliseyi ziyaret etmiştir. Alman Rahip S. Gerlach ise 15 Nisan 1576’ta ziyaret ettiği kilisenin sur dışında ve denize yakın olduğunu yazmıştır. 1600 ve 1633 yıllarındaki yangınlarda hasar gören kiliseden ve ayazmasından 1652’de İstanbul’a gelen Antakya Patrikliği Kâtibi Paulus söz etmiştir. 1757 – 1774 arasında verilen izinle inşa edilen ahşap kilise kısa zaman sonra yanınca, yerine 1837’de şimdiki bina yapılmıştır. Kilise 6 Aralık 1998 tarihinde yeniden ibadete açılmıştır.
Bazilika planlı kilisenin boyutları dıştan 26.1 x 15.38 m civarındadır, yüksekliği 12.8 m.dir. Beyaz mermer ikonostasis antik dönem tapınak cephesini andırmaktadır.
İkonostasisin üçgen alınlığındaki Son Akşam Yemeği sahnesinin altındaki küçük çerçevelere Hz. İsa’nın hayatından alınma sahneler yerleştirilmiştir. Alt kısımdaki daha büyük çevrelerin içine soldan itibaren; Hagios Menas (1839), Hagios Basileos (1840), Hagios Nikolaos (1736), Meryem ve Çocuk İsa (1838), Hz. İsa, İoannes Prodromos, Havariler Petrus ve Paulus tasvirleri yapılmıştır. Ayrıca kuzey duvarda 1745 tarihli Hagia Aikaterina, güney duvarda ise 1870 tarihli Hagios Georgios tasvirleri görülebilir.
Ambonun orta nefe bakan yüzleri Hz. İsa ve dört İncil Yazarı’nın tasvirleri ile süslenmiştir.
Orta nefin tonozunun doğu ucuna Kutsal Ruh, batı ucuna ise Meryem ve Çocuk İsa tasvirleri yapılmıştır. Tonozun alt kısmında Serafimler ve İncil Yazarları vardır. Doğudaki apsis yarım kubbesine 1885 tarihli Platitera Meryem’i, batı girişi kemerine Havari Petrus ve Paulus’un tasvirleri yapılmıştır.
Orta nefin tonozundaki Pantokrator İsa, alt kısımdaki Serafimler ve İncil Yazarları ile birlikte oldukça güzel bir kompozisyon oluşturmuştur. Kemerlerin orta nefe bakan yüzleri Havari portreleri ile süslenmiştir.
Batı duvarındaki tasvirde üzerinde üç kilise olan bir kara parçası ve denizdeki teknede Hagios Nikolaos ile bir yaşlı, dört genç balıkçı görülür.
